la Orden de nueftr a Señora de
1 1 j ■< , \ > ■ ■ ' -f ' ■* “> * a • • *
la Vitoria, Vifitador de la Vni
ueríidad y Colegio de la
villa de Ofuna.
CON
■ ' . > * .
} r \ « •"} M iUU* í»* - *
El Redor y Colegiales del
dicho Colegio.
' ■ •.
£w Grana Ja, por Bartolomé de Lorenf ana,ala efqui*
n adela calle del Tan, junto a
jJFíq de i
As palabras de la Bula de Pau
loiíí.dizen afs^ibi:^ perfo
ñas loanni Qomiú } ry fucajjori
bus huiufmodi beneVtfas in Vni
uerjitatts & Collegij,ac Capel*
U huiufmodi protectores jür Vi*
fitatores in fiudij, <¿y illius Vni-
uerfitatis^c Collegij ,(y CaptlUpradiftorum Trotee
tores.iy Vifitatores } qui ftndium } ty illius Vniuerfita -
tcm^ac Collegium ty Capellamjllorumque ¡dores,
$)oClores t Magijlros ¡dolares t officiales, (y miniftros,
aliasque perfonas pro tempore degentes^i/itare , eofj‘ y
puniré } (y caftigarc,ac adminiílratorum per eos compu
tationes,íy ratsones lidere pofsit eligendi, <(y debutan
dijac ad eorumnutum pqnendi, <(y amouendt licentia,
(y facultatC impar timur. Y por la execucoria gana
da en contraditorio juyzio,con el Redor y Co
legiaies del dicho Colegio/e dize, q el Duque
puéda nombrar Vifitador, por virtud de la di-
cha Bula, como quificre ; y por bica tuuierc.
En virtud déla dicha Bula y execucoria el
Duque ha nombrado al Padre Maeítrofray
Tomás Muñoz. Oponefc por los Colegiales , q
no puede ier Vifitador, porque no esperfona
condicuyda en Dignidad : y aíslen conocer y
proceder haze fuerza, a lo menos en no otorgar
las apelaciones de no admitir la reculación, y
déla prifion.
i Bonifacio S.cn el cap.íhtucum,dc referip-
tis ; in 6. fie dicit:Síí«c/m«) igitur ,l>t nullus nifi dtgni
tatepr*ditis,aut perfonarum obtinentibus , feu Bale*
ftarum Qathedraltum C* n °nicis cauj ¿e, authoritate li -
terarum Sedis ~4fpofiohcA í 'bel Legatorum eiufdem de
cutero commiitantur . Ec confirmatur ex difpofi-
tionc c.io.fef. 25 .dcrclormat.Peroquefcllame
perfonas conftituydas en Dignidades Priores
Guardianes, Corredores y caberas de las co-
„ munidades
a
rmmidadcs Conuenttiales/e prucua authorita
te gloí.in c.nijllus,n.6.dc eie¿iione,Geminia.in
d.c.nullus,n.6.de ele&ione.Y en terminos,que
con nombrara ellos Prelados de ios Conuen-
tos,fefatísfaga alaconftitucion de Bonifacio, '
y diípoficíon del Coocilio,tradic Fr.Manu.Ro-
dHg.quadf.regul.tarn.r.q-^-arc.i^.Monet. de
conleruatorib.c. 5.0. 25. por la autoridad déla
glof.en la Clemenc.2,de reícripcis > & n.29.in li-
lis verbis:H/wc infertur Guar átanos fratrum mino -
rum Priores menikantium, ejfe poffe conjeruato *
W,yj[ ¡Pede tenet Ar milla, dsperbo, CQnjeniator,n. 2 .
Poderte. d.art.i.'Perf'Z.ejlnotandumrfuieticvn la
te ibidem proba(,idnon objhrereguUm¡Horum x ex a-
1*4 tero parte difli Guardian*, & Priores } funt in l Dig
Vítate conftitutiyTH 1 wluit Geminian.in cap .nullus , de
tied'meM ó .Siluefier ¡herbó ¿cUgatus, n^. Ricci.
fuá praxi, variar. decií.decif.d^.n. 8. in fin. ibi:
Qujtjtbet cau/it committi poffunt perfotiis habentibus
PDignitatemjicet fhit ex Cathedr alem ,prout hidemus
in Prior i bus Guardianis regularium , ad textum in
íUment.etji principalis x de rejeriptis ,(jr text.in c.qun
uisyde yeth.fignif. Njcol.Gar.de benef.p^.c.i.n.
27 i.ideiTí Ricci, lúa praxiaurea,refoiut. refolu.
287.0.3.
2 Ello fupucílo , de qualquiera manera que
la parte del Colegio quiera confiderar al M.Fr.
1 omasMuñoz,tiene jurifdicionIegitima,ypuc
de ler Vibrador. Lo primero, porque fe dize,q
eíte íuez Vibrador noes verdaderamente luez
Delegado de conocimiento de caufas, en quie
podamosadmicirloqucdizeDecioen el cap.
quonjam,Abb.n.6.deoffi.dcleg.Immold.Cle
ment.z.n.^.de que larazondehazeral Delega
do, y requerirle perfona conftituyda en Digni*
dad, es, que quilo íu Santidad nofer reprefent*
do por vn Clérigo panolo, y can fin autoridad,
que.
v
que viniefíe aler en mcnofprecio de la Sede A-
poílolica,vt redé dieicMonct.de conferuaton
bus,c.io.n.i 74 .ibi:£«» 4 »i«»»>«w ideo Joiait Ton* (
t¡fex,Dt caufi committerentur talibus perfonts qualipi
calis ,ne berpanojum Qeticm, Tapa reprfientetar,
aaod tenderet in ythpediamSedis Apoílohc^argum.
c.m Sacerdottbas, 6 iJifinBxumfiM¡b.pot^c es
folo vnVifitador, que escomo execucor ; y el-
cos, aunque jeprefentan la Sede Apottonca , y
proceden porcomilsiondelus Bulas, y con ju*
nfdicion de fu Santidad , pueden ferio los que •
no tienen ninguna Dignidad, vt probac decrlio
Roes ai. de rcfcriptis,in antiquis , Aquiles de
• Gtafis.dccif ^.deoffic.delegat.Ioan.Aloil.Ric-
ci.colleft.365.ad d.c.ftatucuro,de refcriptis, in
6. donde leíimita, fe : Limita 1. in execatoribas.
Ídem Ricc.p^.colleft.ipo.meus confocmsSal
aado de So. noza.de Regia proceft. p.4. c.j. n.
7T.fol. 312. ibi: Et adprxdiBa'ünam ejl notable,
Lod extintor meras , hoc efi ad nadumfaBú, & parí*
minifterium datas, enm non habed mrifdiBiontm, nec
cauúcognitiontm potejt deputari,etiam non confita*
tus in Ecclejiafica Thgtutate , nec in tiles objetuatur
confitado, text.inc.flatHtutnfderefcriptiSftnó.
2 Y el Vifita dor es verdaderaméce exccutor,
pues procede non obítantibus appellatione,&
iecufarionc,c.8.fef.7.de rcformac. Thom. Va-
lafc.tom.i.allegat.70.n.7. Y la razó es, porque
no le llama verdadero procedo el de la vifita.
Sacra Cardinaiium Cógregatio relata per Bar-
bof.d.c.S.n.a.fol.ao.Y por Bula de Paulo ? .del
año paitado de 610. no folo tiene cfte pnuile-
oiode execucion, y no admitir reculación e
Obifpo.lino otro qualquiera,a quien legitima
mente compete derecho devifitar (come en
nueftro cafo, el Viador nombrado por el Du
que, conforme a la dicha Bula de Paulo 3.) &
„ k - verba
verba diña: Bull£,qü£ ponit Barbóla, fef.24.
de reforma:, c.10. nu.j.fol.i ro.fic fchabent;
ji uthoritatetamen ¡>r<tjcntiutn ieclaramus Epifcopu $
y el alium, ciú ti legitime copetit Tpifitantem , no n poj-
ft Tpíí fttjpeftum recufari»
4 Si no fe tiene al Vifitador por ejecutor, fi-
no por Iuez delegado, ya eftá prouado,que có
fer Prelado de vn Conuento fe dize perfona
conftituyda en dignidad , y que baftc que cfta
la tcoga,no al tiempo de proceder y proceífar>
fino al de fer elegido y deputado por tal Iuez
delegado, tradic exprcífe glo.inc.llatutum, in
principio, verbo, Canonicis,in finc,de refenp-
tis, in ó. quam ibi Archidiaconus Geminianus
Francus, & ca^teri communiter ■fcquuncur De-
cios, in c.quoniam, Abbas, n *6. circainitium,
de officiodelegati^y alsi Riccio, d.co-Ue¿t*;dj.
éntrelas limitaciones que ponealdicho c. fta-
tutum,dc refcjiptis,in fine colíedtanex , fie di
cit.* Limita quarto , ft Ule cuifa&a fit delegado defie*
rit effe in dignitate : Y por la difpoficion del mef-
mo capitulo ftatutum, folo fe requiere que té-
ga la dignidad al tiempo de la comifsion , dum
deccrnit, quod caufasáSede Apoftolica,vci
eius legatis de cutero nullis cornrnittantur,ni-
fi dignitate praídiris, que es al tiempo de co-
meterle las caulas j y afsi Moncta,de conferua-
toribus,d.c.io. n. 172. pone porconclufion lo
figuientc: 2 ^ 4 /í 4 conclujio bacante per remintiatio *
tiem transUtionem^aut alio fimihmodo dignitate ,Jeii
beneficio, cuiusratiorte ¿jutseleftus , fendepntatus eít
conjeruator,neque expirat ¡pjo ture potefias •',©> offiáñ
conftruatms , ñeque fufpeniitur ,ftucquoad negó tu
ceptafiuéeúm fortaffe , qut ad non cepta modo t<w-
pore elcclionis , fot deputationis ttlis qualitat ad ejfet j
& n.173. ¡n illis vcibis '.Atiero diflum cap.Jiatu-
tum , in principio , aperte yideturtalemqualitatem ,
B qnoi
A. # « v . •
qiioifit Qmonicus Catbedralis , Del cítineat dignita-
tem, aut perfanatm , folum rujíame tempore com-
mifsionis dumdnérnitrfuod caufadStá Apoñolica,
/ etus legatis de cutero nulhs committdtur , nift dig-
nitate praditif, Se ¡bí: Jtqueaieo fuffiáetbabere al¡
tjitam, ex diclii qu*lit*tibus tempore deputationh, Del
eUchomsin conjeruatorem , licét ea carea t loto ¡em-
pate procrjfus.
t Y en el n. 176. auiendo fundado lo referí-
do, y autorizadolocon común opinion,tcprcr
hende a Efpeculador,porquc tuuo,quc era nc-
cdlario aucr citacion,para que dexando clDc-
lcgado la calidad de la dignidad pudiefle pro-
cederán lilis verbis: Exbac porro communt opimo-
ue yidetur inferri mate, Spcculatorcm , tit. deiudict
Tperf Qutdfi caufainfuwajfe ,quod ad
hoc , yt talis quahficatus dimitttns , quélitáUm pojsit
tjJt'Dthgatusrequiri citationem : Y refpondealo
de la razón, deque porClcrigo nodecentcno
fereprefentc la Sede Apoftplica , que es folo
ímpulfiua, y no f\nz\,ibi:Jtque adcótlla ratio , nt
Státs Jpofloltca tn Vdi , panojo , iudhty'tlipenda-
tur efi folum impnljiua , non jinahs . Y aunque en el
d c ío (que le alegó 8 el leñor don Mi-
guel) parezeaque requiere citación , paraque
porladimifion déla calidad no ccífe la jurií'di-
cion en el luez Delegado,como fe vera del di*
tho numero 1 80. procede quando ladelegació
a$ fe hizo nomine proprio, como en nucido
cafo , fino fub nomine dignitatis , y en cite la
dotrina lleua fundamento jurídico. ■> J ‘ *
6 Porque fi la Delegación fe h*zc a la dignU
d#d illa dimiffa^ceíTac ipfa iurifdi&io delegata*
xrili per cicationem fit radicaba noftro taiiic ca-
rura itiriídtctio fie delegara perlón* A cem-
delegationis qualicas dignitatis ad elfet,
licét poítea h*c dchciac it*rildi¿iio manetin
fo,r- * a P cr -
4 .
pcrfona cui comiíTa fuit tempere hábil] y vt in
térro. 1 h.Sách,lib.8.ídiípeía.diíp.2^.n.28.il>i:
Ex bis Jeducttur i nt el le Bus i id c .Jlatutum in pyinc.de
refcripds in 6.ybicum text.decidat 3 non pojje c tufas a
Sede yfpoficltc.a,aut eius Legato promandtes commit •
ti>nif¡ perjonis in 'Dignitate aluja* comlituds , yt Ca-
ñóme is,y el ahjSyaitgloj.Jufficere Qanonicatum aliarn
ye dignitatem obtmeri tempere i mpetr adonis illius ref
criptt VontifiajjCjuamuis ttmpore ¡>r<tfent adonis cejfa-
ret iam digmtas illa. Et in illis verbis : Temó , quid
per commifsiouem perfonalem fañam ///i, qut tem pore
mpetratmh refcriptid ignitatepr<editus erat commif .
fiQrfuo ad (¡Fhitti delegandifuit conjumata , non ergo
yitianda cjt,hcet ad euni cajum res yeniat ^ nempe cef
fationem dignitatis) a quo incipere nequit commifsio.
7 Y en cita conformidad, haziendo diferécia
de comifsion , impetrada y ganada icio a vna
I >ignidad_,íin exprcision de la periona : o de la
ganada con exprcisi on de perf ofta.cpue al tiem
P° ^ C PI?. Dign idad , fe entiende bien e l luga r y
^ Qflrdb AAoD cca^d « c. io. mi 8 o. y que lea»
k gó errados , contr a lo que le p rucu a por el lu -
gatj¿Do¿tot don Miguel de Ar eliáno • y cfta.
di ftipcionque yolTIz^csIa que^ figucej P.To -
tr, aj~Sai) cE . v bi lu p .d . d i fe u c . 2 7 . n. 2 ,S\ i n finjo!,
mjhi (pfrtjTú lie: p F enmdo ftnn a h¿c ¡ hffd intcllift-
tur 3 qu dñdTC otn ¡u ifsio futí perfoiiaUs , nam quando efi
jtalts jiec requintan, uec fufficit tempore impetrado»
Jlk rejcnpti adeffe Dignitatem } cum enttn Dwnitatetn
¡p ja til jequatur,nec perfon* f pee iali commijjaflt fuffi -
CU quaudopi éefentatur rtjcnptum perfonum in ea ejji
Dignitaterfuippc eadem Dignitas erat quauis in alta
perjona extjlcns tempore impetr adonis ,(y amplius re •
quiriturj yt toto delegationis tempore perfeueret in ea
dignitate.Y en cfta conformidad, c¡uc baile fer
Dignidad al tiempo de la delegación, ve com-
muniore opinionem fequitur Hieroni. Ccuall.
q.<566.
n >*
666 n.í.illiciSíJWíBe» ob¡lant¡busierior,&re
ceptior eü contraria opinio,is magtscommum, wpoj
fit mnolcmfi tempero commifstonh ”» tCa ' m ' c "*L
yol m al'ujtta pitóte coi.jKft.rw, er rmofuniam
taltseft,<]uia in qualibei difpofitme pmapim ex pee
mulL lfi,í¡r. habilitas time tempons
cap.fico tempere, derejcaptis. Y para acaJ
-«íicur el animo a cita opinión , I a Sacra . Con-
g legación de los Cardenales lo nene deciar*;
do afsi,vc refere Farinac. in declaratronibus cu
decif 1 onibus,p. 4 .f«í'- a 5 - dc refórmat elo, fol.
mihiu4.in ñnÁbi\CongrezaUoctnjnttdte .
,tu I K 87 .er tam ft eam nftgnafltt de ea califa cognojee-
repof¡e,qhia ^fficnabinmofiiij/ecapacem.
8 1 í \í pane del Colegio quiere bufcarlaha-
bilidad y capacidad, con no contentarle aya w
'nido Dianidad el P.F.Tomás Muñoz de talCo
„efíor,y Dignidad, en iu Religión y Conuen-
to, al tiempo de la elecion y depuración de tal
Viiitador,que el Duque hizo en el en virtud de
h Bula, fe fatisfaze con que acuulmetc de pre-
fe nce, q uando eitá procediendo, es ’S ’
porque es Vicario Prouinc.al de vn ConuentO,
cuyo titulo viene en el pleytoiy que cite tal\ i~
cario fea tenido por Dignidad bailante para
.poder fer elegido por Delegado y Coieruador,
aunque foto lea Vicario Prouincial en vn Con-
uento,eiuermitios terminantes tenet M oneta
d.tradt.de confcru 2 toribus,d:c.' 5 .nu. 30 .to . 94 .
ib y.Quod ídem dktndnm pntatde m M ~
Ls Monefkrijs confiimnti<r„ r * nomine Guardian*
Ul¡ autTriiratuiin Ord,nib,,tmendicantmm,mm,-
Priores o Vicarios no tienen fupenoreoeldi-
JemCenMonpeSeejjeceníeruatmt, cum tune
rmUeant'Dignitaternjew m nm habentibus
ttám.tifi pQttrunt Conítrurtorts* 9
Vltimamentc , para que no quede duda en
la jürifdicion del Vifitador/e ponderare quá.
do todo lo fundado, de que puede fer Delega-
do fin Dignidad el executor Vifitador> y qbaf-
ta tener Dignidad al tiempo de la delegación,;
nominación y elccion de tal Juez Delegado,
a ti n qu e la Dign i d ad ay a c c fía d o al t i e m.p o d el
procefíar,quando la delegación fue np íolo a U
Dignidad,fino a la períona ; y que en elle cafo
no es neceílaria citación, y que cclfata tambie
el no tener Dignidad de prefcntc^que eftá pro-*
na^fcílo ? c°n el* titulo de Vicario Prouincíal*
aunque fea de vn Conucnto ; ballaua la habili-
tación del Nuncio de fu Santidad Deiegatus.
de La tere in his Regnis,como lojfpn codos los,
Ñuncios,vt late probat NicoLGarc. de beneh-
cijs ¿ 6.p.c.2.n.8o.Bobadi.lib.2.c.i8.ni2oy.Hie-
ron.Gon$al.reg.8.Chancel.§.2» proh<xmial,n.
5^:.ibi: Item quia TSLuntij babent jacnltatem
Legati de Laterc ,yt in £orkmfacultatibns legitur, at
yero Legátus de Latere r p*teft concurrere enm Ordt ;•
nmju
► 1 42
s con
pote dad de Legado de Laterc, el miimo Gero
nimo Condal. glof.u.n. 30. dize; qúeaunque la
apelado fea para el exprefío nóbre de lu Santi r
dad, puede el Nuciofu Legado cometer la can
fa,por fer como fu perfona, ibkSimilittr fi appeU
UtuY adT*p*m exprejfo nomine propriorfottfl Legá*
tns,feu Nuntiui cemmittere ctufam appellat.orus, idé
dicit Aluar.Valafc.confultat.62.n.6.ibi:Sí/wíM-
vitn qui d¡cnnt,qnodfuie dppelleturad fantfam Sede
Jpoftoücamjne adjmmum fonuficem exprejfo no
mwepropriofemper Lcgatus de Latere potril commit
tere ¡npartibus. Poique la poteftad del Legado
de Látete es plenilsitna ; probatur ex c.fi Abba
tem , vbiomncs,dc ele¿íionc,lib.6.&ibi gloL
C & ad
■ &ad c.ñuduiflijde offic.Legati, Si c.cOnñitu-
tusdcappellat. tradit Garc.vbifup.Sigifmun.
Scacc.q. 17.lib-3.de appcllat.limitat.2.n.6(í. &
q.ió.limicat.io.fol.mihi 275.^1x1 Scacc. q.7.
a n.óo.cum feqq.Y en el n.io3.dize,quc el Le-
gado de Latere tiene vezes de Pontificc,cn dó-
dc es tan Legado, in illis verbis : LimttityMi»
mo,in Ltgato >P ap<t><¡uia ad eum potefi appellarimif
fts medtjs,<¡uifunt in emslegationt. Et ibi: Patio qua
adduat Cundí p loco cítalo eji dúplex prima, qitia lega
tusgent ytces ra¡>¿.
1 1 Con lo qual,la poteftad del Nuncio , patt
habilitar, no fe puede dudar por lo fundado, reí
ta folo refpondcr a lo que íc dixo en la Sala,dc
que la habilitación, que no era mas que vna dil
penlacion,y que efta no podía derogar el dere
cho.porquc la verdad es, que la difinicion déla
difpcnlacion,ita fe habet,r/í tnim difpenfatio inris
CommunisnlaxAt¡o,{euindulgfntia'l>tilitate y Jfu ne -
cejsitatc cwjiderata, c.dc multa in fin.de pr¿ebcn-
dis,c.ljcct Canon, de eledionC,lib.6.c. Apoíto-
licíe,dcClerico cxcommunicato miniftrantc,
Dcci.conf.54i.n.6.D.Couarru. de fponfalibus
2.p.c6.§.9.n.i.D.Molina,lib.2.c.4.n.48.Mier.
de maioraub.i.p.q.3.n.62.&6^.
12 Luego íi la difpenfacion, por fu naturale-
za es vna derogación del derecho, con folo de-
zir el Nuncio de fu Santidad, que difpcnfa qual
quier derecho contrario a lo que habilita, que-
dara derogado : y alsies indubitable , que el
Iucz Vifitador tiene jurifdicion ; mayormente,
que por la información que fe ha hecho, y cftá
en losauto$,ccníla,quc ha anido otros Vifita-
dores,queno han fido Dignidades Eclcfiafti-
cas,por la mifmapcticiondelas partes contra-
rias fe conficífa,que ha fido Vificador el Doc*
cor don Rodrigo de Caruajal^Oy dor de Chile,
&
6
qnc pues no es Roca de fu Satidad, noferá Dig
nielad Ecleíiaftica:y fi efto ha fido eflilo^ no To-
lo en lo ordinatorio^íino aü en lo deciíorio, tie-
ne canta autoridad,c]uefedcuc obferuar,giof.
fin.in c.necquod CÍcricbde foro competenci:
y en lo ordinatorio^y modo no deciíorio,es có-
cluíionab ómnibus approbata , Roland.conf.
70.vol.i.Mafcard.concluf.423.a nu.34. & con-
cluí. 1339. dcciíio Rotas 193.0. fin. p.i. ín nouis,
Buríac.conf.395.1ib.4.n. 15.de 16.I0an.Garc.dc
coniugali aqu^ftu^n.^.Ricci.colle&a.y^. de
i8^&inckcifionikGüriae,píi.dccif.y}.&p.2
decif.119.cum allegationcibiinferta, 5c detif.
205.n.i.óe4.Cardin.Manci.dccif.^57. Aluarus
Valafc coníulc.75.n.8.Hieronym.Gon^al. reg.
8.gloí.9.inannocacionibus > n,i04.Stepha.Gra-
tia.com. 1. cap. i9i.n. 2. Láncelo. de atcenta.p. 2.
c. 20. limitar. i.Barbofin rcmifsionibus ad lib.
3. tic. 64. per tot.fol.mihi 417.
1 3 Y no viniendo a fer en lo dcciforio^fino en
lo ordinario^no fe confidcrara fer efte cftilo có-
tra ius.que es quando el cftilo no fe dc ue obfcj L,
uar,Caualcan.decif.ii.n.5i.p.i.ibi:Nora contra
ignor antes ,($ mijeros iudices qui fundant fe fuper ob*
JeruationeiCrconJuetudineJíuefiylo^niyel efteotra
conflitntionem J^egni^el cotra tus ¡ir rationem t nam
ipjijunt oues errantes ¡iy <¡uod deterius errorem tranf-
feruntin abufum } ir ^olunt^t ídem error in alijsper -
fonis fernetnr. Et progrcdicur Caualcan. fie: ¿nod
de iure fit^ion quod de f año l?fus enim imperitorü non
facitius. Et infrá¿ibi.*2«/d mala prañica non eft oí~
feruanda, Hieronim.Gabri.conf.i97.nu.7. & 8.
vol.2.Roland.aVall.conf.87.nu.53.vol,2.Hon*
dedeo, conf 53. n.24.vol.i.Mcnoch.conf.8.nu.
1 7«& conf.37. n. 39. & 67.de conf.j 17*0.15. Sur-
dus,conf.254.num.29. 5 c conf.393. numer. 22%
Se conf.449,nnmer.7.Conlo qualfe concluye,
que
Je
que en conoccry procederno puede eñe luez
hazet fuerza.
m
t oí n t> ■*">*.
r*vr iBj • í
1.0 m.nn
> o: ri3 y
i*
/
• o w> on ooom v^oríOJEt».- . _ *
c Omprouada la jurifdicion del luez , quees
^ lo que prius confiare debet, 1.2. §.fed hdu-
bítatur, ff.de iudicijs, vt lace traditFarinacius,
a2..n.86.Malcard.concl.iio ? .n.?2.Gute-
nez,lib. ? .praa.quaeft.q.?-"- ! 4- Caid “. al ‘ S
Tufchus, dicto yerbo,conleruatorcs, n.^Mo-
neta, de conferuacotibus,c.- 8 .n. 66 . dede dize,
que el luez tiene en c * * •
Ijciue vb eam rntioum,quomam cjuando notomm tn-
bun ihtifdiBionem dtbtt,pr¡us deipja qualitateitirij-.
¿iclionem (libnenU índex cognoj.ere Afilie : btgt-
mraUmqudítts tribuens mnjdiBiomm , femper in
pnmismbaüae^l.i- §. fed fi dubitatur , & 1 . fi
quisex abena, ft.de iudicijs, c.luper luens, de
jeíctiptis, Salgado, de Regia protedhone ,p i.
c. a • i U • n • 57 .-)bi; Vt » ty*. *»*«« , tum •» !««/-
diBtóüalibiiS , y>bi qudiUsattnbhtnsturiJdiEtionem
prius debet confaie.
,r No puede auer duda que feacompctcn-
te, para que ante el fe diga de lajufticia ; y filos.
Colegiales pretenden inlifiir en fu declinato-
ria, pedir fobre ella pronunciamicto , pues pot
proceder ad vlteriora en el luez Delegado , no
es vifto pronunciar fobre la declinatona , ucee
Ídem fitin ordinario procederé ad vlteriora, li-
cúe declarare fe competente, Suido, conl. 252.
n Íib.2Xcuallos,tom.^q.*5 6 t -' n P r ' nc 1 1 '
piófy relpeto de q cftá eneftadoel IuezEce
liaftico de poder declararte por no luez ¡ no le
puede tener por apelable n, venir la caula _en
articulo de fuetea a la Audiencia, porq quauis
n *• • • v IC-
.rcgularitcr loquendo á declaratoria, qua quis
feíudicemcompetentem pronütiat deturap-
pellatio, ad glofiam,inl.fi quarftio, C.de ordi-
ne iudicioruni,Greg. López, glo. 2.1. 15. tit.22.
p.3. Flores de Mena,ad Ánconium Gammam,
<3c ipTc Gamma, decif. 159. Thomas Trebiíia-
nus, lib.i.decif.4.11, 17. Barbóla, l.fi quis ex alie-
na,ff. de iudicijs,n. 89. cumfcqq. Stephanus
Gratianus, tomo 1. difceptat.c.76. n.15. Scac-
eia, de iudicijs, lib.i, c.ioi.n.i8.&lib. 5. de ap-
prllac.q.19. concl.j'. in tota , Hieronymus Gó-»
<~alez, reg.S.in annotntionibus, glo. 9. nu. 196.
Hieronymus Ceuallos, tomo 5. glof.6.n. 29. p.
1 . & p . 2 . eodem tomo j.q. 63.11.9. y diziendo q
ferá articulo de fuerza, fi el íuez declarándole
por cal procedipcc, enlaqueftion 156. ibirSirá
bis non ol?¡iantibus contraria opinio 1 ) erior , y tencla,
CrpraBuanda, & ibi :Et ratioejt , quia hoc gran ame
pon poteft reparar i per dijjinitiunni^éc quo latéBar-
bofa, in remiísionibus Concdij, 80^24.0.7.
16 Se refponden dos cofas. La primera, que
hada aoranoay declaratoria de que fe pueda
dar e fta apelación, para que procedan cñas do
trinas. Lafegunda,qucen cafo de vifita,quecs
de fuyo executiuo, como eftá prouado en la
primera parce, ex decif.188. Stephan.Gratiam
& ex declarationc Cardinalium,& lacé traditis
per Ccuallos, q, 123. Curia Philipica, p. n §. 7.
nuio.&p.}. §.17. n. 5. Riccio, fuá praxinurca,
Tefolut.7. la apelación vendía a fer fribola por
la naturaleza de la caufa , y afsi no aura fuerza,
ex co quod appellationibus fribolis non cñ de-
ferendum , vt probat tcxt.in c.cum appellatio-
nibus fribolis, de appellat. lib.6. c. non lolum,
dcappellationibus, & alia íimiliaiura, Salgan
do,de Regia proteftione, p. 3. c.6. nu.24. ^i:
Vbi diyit f quod ¡nterpofita appcüationt a correffione,
O quia
w, t¡ ¡as cmmuni nfiftt.V cmw
Imtnr atienta non finí reaocanda <jr faca qaodát
at Jntbantn.conf.V o.nq.ir*
ptr honeSta corre Bione appofita per capitnlm, cmjt
friuola, potril capitulum eajprcta ad Merman exeas
tiontm deJmr'V ídem de appelUtione a condone
fdlaper OráiW*.^ *
forre non teneatur,probat exprejje Trtden •//• ?
»/»#■ '<r " ■ * . ¡,.
pretTa albina repróbala a wre^onu.conj.i^-p
cifa Mfin.n.ij. Scacci.de appellat.q.2M¿4Í.
i7 Y refpeto de que cfta caula por fu natura-
leza es de vifita,y afsi executiua.de cualquiera
cofa incidente, velemergentepque fe interpon-
ga apelacion,en no admitirla el luezEclefiafti-
conohaze fuerza, pues la caufa principal no
tiene apelación en qnanto al efeto fufpenliuo>
vtinprimiseft prima regula duarum, quas m
hac materia ponit Salgado , de Regia proted:.
V. 2 .c. 7 .n. 9 lAu?r¡mare ¿ ulaf,t luduem EcclefiaJ.
ticnm íim non facen no dejerentem appellaUon, eme},
¿e ab ¡nttrlocutoria lata frper «átenles tnadentibas,
7>el emergtnúbus, in caufa a cuius difjunmajcn negó.
( jo pnncipali ,non admittitnr appellatio, quoad laman
tfft ñiim fnfpenítuum fcilicet.dc eadem p.c. 8.0.34.
¿f latifsimé toto c.ó.p.a.Y la fegunda regla es,
cue fe dará apelación de la interlocutor^, y ar-
tieulos emergentes i0 incidentes, qi.ado la cau-
fa principal , ni en efeto fufpenfiuo, ni dcuoiu-
tiuo,no tiene apelación, vt probatur p,cr rano-
nera text.in l.nc caufas, C. de appellation.bus,
ib \:Ouott¡amytrendum efinelts incógnita negotio di-
nmatnr adempta copia conquerendt,{?c, & fie refert
Salgado, d.c.7.n.9i-&P- 2 -'- 6 ; n - 8 - . f
Pretenderá la parte de los Colegiales juf-
uhcar
8
tifkarfu apelación con dezir , que la priíió que
del Redor le ha hechores injufta: porque no es "
caoba lcgitiijia comentar por prifion , y que es
de grauamcnfueefsiuo, Farinac.in fraenventis,
verbo , carceratio , & idep carcer dici-cur mala C
«van fio, gluf.rnl.fi hominem apud fe, verf Ex-
nfum,ff,dc pofitijü- ik'm carcetmors, iy tnfer
equipar aturdí ex iure diuino, Elai.24 ibi.£í ^
claudentur incarcere, vt habetur Lue.22.de 1 etio
diceiue Domino:Te cum parama m curare , ísr
inmortm ir¿ : & plura congcrit D. lllephpn-i
{¿s Pcrezde Lara,patermeus,lib.i.de anmuer-
fafijs,c.22.n.2ó.&. 27. Mier.de maiotatrb. ia o- j
pete nouifsimD, 4. p.q.iJimrtac. 4^0.15. loan- j
nes AíoifRicc.indecif.Guri^p^.decil.^in.ié
&dccif.i8j. y en cita conformidad a grauami*
ne ÍBÍuí)¡e iucarcerationis datur appeilatio,
Mainard. decil.aj. lib.2. Aloiti- Ricci. coUcéta.
í>42.&lua praxfdecifjo^.n^.Monter. a Cue*
ua,decif 7. Lancelot.de actenca.2.p.c. 12.
arnpliat.4>m2i,CeiarBarci. dccil.47. ex n.28.
¿cacci.de appcllat.q.i7.1imitat. 47. membro i,
e.x 0756 Ócq.20 exn.26.Barbof.in reroifsio.ni-
busC0ncil1jTtident.fcf.24. de reformar. c.20.
n.io.fol.i42.ibi;2^ed captura offeiat damnum i ne*
pwabihjty a ¡enuncia interlocutoria, V quisca caree
t^ei ti conijctatur poteft ap/Jí/ZaifEtUtilsimé, &eru-
dicilsime comprobar caulas, & calus iniuíta: ín
carceracionis meus.coniocius Salgado, d.trad.
de Regia prored p. 2. c.4 per 269. números, 3 c
txn.i. ¿áq^Jcdamnoirieparabili.Et nu.59.cum
feqq.de indebitaincarcerationt férfon*. Et nikioz.
deiniufia detentatione ratione temporis. Ecn.n$. de
' üfiujía daentatmeratwne lod.il nu.125. de iniujt 4 ^
carceratione, ratione ordinisnonjeruati. Ecnu. 125. i
deiniufta carceratione ratione ai, (S eau¡*. «
rp Pero trayédole como cite negocio fe trae
* • ^
por vía de fuerza, aúque fe pudiera por efta paí
VttTdefcndcrcoo fundamentos jurídicos, que la
/ caula déla priíion es juila: y afii,la carccraaon
' y confequentcmente la apelación fnuola, no
esneceñario detenerfe en ello: porque cora»'
V m y ellos Tenores mejor faben>’aunquc le de
apelación ab iniufta incarceratione , ello lia de
fer reo manente iu carceribus : yafsi-, en tener
en la cárcel al Re¿tor,no puede auerhier^a.Bar
bof.in remifsionibus Dodtorum, fcf.15. de re-
format.c.i.n.i 7 .ibi:l 4 H/<» afpcllatmis linm pm>
( let appclltns i» eodem quo reperitur careen perra anc-
bit^ae ad india m ad quem appellatum efi tijs's alus
ta cania cainita ahter decreuerit. Ecd.c.20. el. 24.
n.io.refiere declaración de los Cardenales, en
que fe decidió, que fe daría apelación reo ma-
ncóte in carceribus,para efeto de que el procef
ioíepudicflellcueral Iuczfupcrior^ibi. 5 ianSiip*
fiwus ¿omitías uojier audita relatione íongregaticnis
£oncd¡ íieclardHit } ita efj'e ¡ntelhgendum > & Meo ab
bu iujm o J ¡gran a m ¡n e áppellaripojfe , tsr Ordínamm
Unen proufim transferí ad indicem apptlUtmts^
inttrim lamen reo manente tn carceribus, doñee índex
appellatictiis caufa cognita ahud tujferit . Ec ex
Ciadic Ccfar Ruginel,de appelíation.§.2. c.^.n.
173.fol.m1hi pjAbi Sed ínterin appcllans a captu-
Ti remanere debet ¡r carceribus ,ba?t. tu /. ab execntM
ne > C.<¡um.m appellationes non recipiairtur , non enm
tañe inoaat índex , Jed iusfunrri , (S' publicum turtur,
tmo fí cauerati appellantes tjjent r t laxan di fnift rato -
rium effet cárteres ¿edificare , cum mines appdlarnit >
omitía iudicia eliderentur .
20 V^alsiSalgado,d.c.j^n.4.aunqueúiflxíUl.
Í uo ópiñíon,quc íilapríTion era iniutfáyquc ¡C
podiadeclarar,que elEclefrallico hazia fuerza,
fue con la calidad dicha, de que interior fe auia*
dcetfar elreo en la cárcel, como ¡o dizeníus
I,] ' pala: